De spreekbeurt van Jaap
21-12-2021
Op zaterdagavond 18 december 2021 zit half Nederland fris gedoucht en met natte haartjes onderuitgezakt op de bank. Op zijn polderbest, in slobberjoggings en onesies. We zijn natuurlijk allemaal in blijde verwachting van de nieuwste aflevering van Chantals Pyjama Party op RTL 4. Weliswaar geen Masked Singer, waar we ons de afgelopen weken zo mee hadden vermaakt, maar toch. Het werd een avond om nooit te vergeten. Maar niet door Chantal, noch vanwege haar roze nachtjapon. Wel door de Corona persconferentie van Mark en Hugo, die deze keer gezelschap hadden gekregen van een echte deskundige. Zijn naam: Jaap van Dissel van het RIVM. De boodschappen van Rutte en de Jonge waren van een adembenemende directheid. Zo had ik het nog niet vaak meegemaakt. Rutte zei het ongeveer zo: Ik sta hier met een somber gemoed. In één zin samengevat: Nederland gaat nog een keer in lockdown. Nederland gaat nog een keer op slot. Dat doen we vanwege een nieuwe virusvariant die zeer besmettelijk is en zich razendsnel verspreidt. De lockdown duurt tot 14 januari. Buitensportlocaties blijven open van 05.00 uur tot 17.00 uur. En – hier werd hij wonderlijk genoeg even heel gedetailleerd - onder de 18 zijn onderlinge partijtjes mogelijk, ook op minder dan anderhalve meter. Dat was volgens de premier, ik citeer: “het ingewikkelde verhaal dat wij vandaag te vertellen hebben.” Ik vond het eerlijk gezegd prima te volgen, ook voor leerlingen van de basisschool. En bovendien: geen speld of spijker tussen te krijgen. Behalve dan dat je de hele tijd dacht: komt er nog meer? De adempauzes tussen én in de zinnen van onze premier zijn intussen zo fenomenaal lang geworden, dat je vreest dat hij erin stikt. Als zijn communicatieadviseurs daar nog iets aan kunnen doen, ben ik eigenlijk dik tevreden met dit optreden.
Met het optreden van zijn collega De Jonge overigens ook. Zijn communicado’s hadden hem ingeprent dat herhaling de toverkracht van de reclame is, zelfs al vinden mensen dat enorm irritant. Dus wat herinnert u zich nog van Hugo? Juist: haal die Boosterprik. Ik zeg het nog maar een keer: haal die boosterprik. Nou vooruit, nog één keer dan: haal die boosterprik! Ook Hugo en zijn communcatiewizzards krijgen van mij een ruime voldoende. Maar tussen Mark en Hugo, hadden de dames en heren van Communicatie en de RVD de onvergeeflijke fout gemaakt een echte deskundige op te voeren, ene meneer Jaap van Dissel van het RIVM. Jaap gaf voor de leerlingen van groep Nederland een spreekbeurt ten beste over het waarom van de harde lockdown. En Jaap maakte onbedoeld indruk met, in willekeurige volgorde: initieel meer jongeren, robuuste data die ontbraken, modelleringen en aannames, een vergelijking tussen omikron en een regenjas, het opfrissen van ons afweersysteem en dominante varianten. Samengevat moest dat, in de woorden van Jaap, ‘na de prelude van de week ervoor‘ wel leiden tot ‘een intensivering van de huidige maatregelen’. Ik hoop dat de ondertitelaars van de NOS daarvan hebben gemaakt: alles gaat dicht tot 14 januari. Maar ik vrees het ergste. Want je moet natuurlijk gewoon opschrijven wat je mensen hoort zeggen. Al is het nog zo lang door de bocht.
En kinderen van Nederland: wat vonden jullie van de spreekbeurt van onze Jaap? “Nou, meester Bert: ik begreep het allemaal niet zo goed. Hij gebruikte hele dure, maar soms ook hele mooie woorden.” Zoals u wellicht weet, ben ik in zijn algemeenheid een voorstander van het adagium van Bint, het radicale schoolhoofd uit de gelijknamige roman van Bordwijk (1934) waarin hij waarschuwt voor het opkomende fascisme. Het schoolhoofd is van mening ‘dat de leraar niet moet dalen, maar de leerling moet klimmen’. Ik vermoed dat Japie dat in gedachten had bij het voorbereiden van zijn spreekbeurt. Ter verdediging: hij had vast zijn stinkende best gedaan voor een mooi cijfer van meester Bert. En dat van die jas vond ik goed gevonden. Maar de hooggeleerde heer van Dissel maakte het de goegemeente toch echt veel te lastig. Daar hadden ze bij de afdeling Communicatie van het RIVM vast voor gewaarschuwd (althans: dat mag ik hopen), Maar Jaap is behalve een hele slimme leerling, waarschijnlijk ook stronteigenwijs. Dat is een zeer goede eigenschap voor een wetenschapper, maar komt iets minder goed van pas als je op de televisie iets moet uitleggen aan 17 miljoen Nederlanders. Dus stel ik hem achteraf graag de vraag: “En Jaap, wat vond je er eigenlijk zelf van?”
Oh ja, de gehele persco inclusief de spreekbeurt van Jaap, kunt u terugkijken op Youtube via deze link. Ook even de commentaartjes ter rechter zijde doornemen, al is het vluchtig. Het betreft – vermoed ik - mensen die hun nieuws vooral van Facebook en Youtube afhalen waar het Corona betreft. Niet heel verheffend, wel klare taal.