Made in China
12-02-2023
In de Circle of Life zijn er bij iedereen een paar dingen die vaker terugkomen. Voor de een is dat een bezoek aan de kerk (mijn ouders deden dat bijvoorbeeld iedere week), of het voetbalstadion (mijn vrienden doen dat met enige regelmaat). Voor de ander is het een gang naar kroeg, theater of filmhuis. En voor sommigen, zoals ik, een bezoek aan de platenzaak, waar ik eerst veel vinyl kocht, daarna CD’s, toen een tijdje niks en nu dus weer vinyl. Het kan verkeren mensen. Maar ondanks deze verschillen, vermoed ik dat er een paar dingen zijn die we allemaal meer dan één keer in ons leven doen, of hebben gedaan. Vrijwillig of verplicht. En dan heb ik het niet over de stoelgang. Ik bedoel natuurlijk een bezoek aan de speelgoedwinkel.
In mijn oude woonplaats hadden we een hele mooie, waar ik als kind graag kwam. Een winkel met veel Lego, Meccano, Carrera racebanen en Märklin treinen. Een winkel bomvol modelbouwdozen van Revell; alle oorlogstuig die ze tegenwoordig ook in Oekraïne dolgraag willen hebben, maar dan schaal 1:1. De winkel heette eerst Van der Panne en werd daarna een filiaal van Top 1 Toys. En je voelt hem al aankomen: het werd er niet beter op. Het werd de winkel van roze plastic en gele weekmakers. Duitse degelijkheid werd alras Made in China.
Afijn, laatst moest ik er weer eens zijn, in een speelgoedwinkel, voor een kindercadeautje. Ik zag een vader die een enorme doos lego vlak voor de neus van zijn zoon hield en hem indringend, zo niet licht dreigend vroeg: dus je weet zeker dat je deze wilt hebben?! Het jongetje keek mij aan als een reetje in de koplampen van een aanstormende auto. Even verderop trok een jonge moeder haar kind de arm uit de kom richting uitgang. Er waren een paar wanhopig ronddolende opa’s en oma’s die niets meer wisten te vinden, omdat het speelgoed waar zij zich ooit mee vermaakten allang verdwenen was uit de schappen. Alles schreeuwde naar elkaar. Alles deed pijn aan mijn ogen en oren. Want speelgoed moet ook herrie maken, vinden ze in China en Bangladesh. Alles oogde spotgoedkoop, en was dat meestal ook. Ik had werkelijk te doen met alle jonge ouders die deze gang naar Canossa een paar keer per jaar moesten maken.
Ik dacht terug aan de tijd dat ik zelf jonge kinderen had. Mijn toenmalige vrouw en ik probeerden de Barts Smits van deze wereld zo veel mogelijk te mijden, ten faveure van houterig ingestelde speelgoedwinkels, vaak met een enigszins antroposofische inslag. De winkels stonden vol met lappenpoppen, stokpaarden, treinbanen van Brio, houten poppenhuizen en miniatuur cowboys, indianen en ridders van Schleich. De sfeer was er meestal een stuk gedimder dan in de eerste de beste Intertoys. En we hadden bovendien een oma die heel handig was met naald en draad en prachtige stoffen poppen maakte voor onze dochters en een fluwelen riddercape naaide voor mijn zoon. Ik zaagde er een zwaardje bij en hij voelde zich twee weken de koning.
Maar hoe creatief ook, met drie verjaardagen aan het begin van ieder jaar - 18 januari, 18 februari en 18 mei – weet je uiteindelijk echt niet meer wat je nog moet kopen voor je kroost. Totdat we min of meer bij toeval in de gaten kregen hoe je het aanpakt. Wij begonnen de kinderen zoetjesaan richting het sparen te duwen. Je begint met een startpakket racebaan, de volgende keer koop je er een paar extra bochten bij, en daarna een extra raceauto. Van één koene ridder, maak je er twee, er komt eens en jonkvrouw bij, een monster. Barbies zelfde verhaal. Uiteindelijk maakte dit de verjaarsinkopen een stuk eenvoudiger. Niet alleen voor ons, ook voor alle opa’s en oma’s, ooms en tantes, vriendjes en vriendinnetjes. Zo hobbelden we door tot ze alleen nog maar en telefoon of geld voor hun verjaardag wilden hebben. Dan weet je dat je opvoedkundige taak er wel zo’n beetje op zit.