WIEGELIED
29-01-2023
Koolmeesjes en merels zingen ook in het midden van de winter, in de kou en het donker. Als de regen om de lantaarnpalen dwarrelt. Ze zingen zonder veel publiek. Ze zingen voor de Poolse truckchauffeur die bij het licht van de maan een sigaretje opsteekt en dan de motor start voor weer een dag op de baan. Ver weg van zijn vrouw en kinderen. Of voor de illegaal die wacht op het busje dat hem naar de kassen in het Westland brengt voor een lange dag paprika’s plukken. Of voor de laatste warme bakker in het dorp die zich moedeloos aan het werk zet om de nieuwe supermarkt te weerstaan. Maar de vogels zingen toch. Ze zingen en zullen zingen, in weer en wind, met of zonder publiek. Zacht, nauwelijks hoorbaar. Ook midden in de winter.
Vanochtend om half zes werd ik wakker. Ik kon de slaap niet meer vatten. Al een paar dagen had ik een lied in mijn hoofd, nu ja: eigenlijk geen lied maar een verhaal van een lied, verteld door een violist, een beroemd violist zo bleek. Ik had nog nooit van hem gehoord. Daniel Rowland was te gast bij Podium Klassiek (v.h. Podium Witteman) op zondag 22 januari 2023. Hij had met begeleiding van pianist Borys Fedorov een plaat opgenomen met composities van de Oekraïner Valentyn Silvestrov: The Messenger. Rowland vertelde wat over hem. “Ik schrijf geen muziek. Mijn muziek is het antwoord op een echo van iets dat al bestaat," zou Silvestrov volgens Rowland hebben gezegd. En over het wiegeliedje dat hij daarna ging spelen, zei hij dat Silvestrov hem had gedwongen dat zachter te spelen dan het zachtste pianissimo, maar in die fluistering wel de kracht van de muziek te laten doorklinken.
Na deze uitleg speelde Rowland dit wiegelied zo hemeltergend zacht en liefdevol, dat het publiek de eigen adem moest inhouden om het nog te kunnen horen. De mensen – thuis en in de studio - bogen hun hoofden voorover om het te horen en in slaap te worden gekust door dit prachtige lied. Nou ja, de mensen die op zondag niet met het bord op schoot naar Studio Sport zaten te kijken, maar NPO2 hadden ingeschakeld. Bewust of per ongeluk, zoals in mijn geval. De Top 100 van kijkcijfers werd die week gedomineerd door: een 8-uur journaal, Heel Holland Bakt, De Slimste Mens, Wie is de Mol en de wedstrijd Feijenoord-Ajax. En die wedstrijd was volgens mijn Alphense vrienden – hartstochtelijke Ajax fans - niet om aan te zien. Dat zegt iets. Evengoed allemaal ruim boven de 2,5 miljoen kijkers. Op nummer 100 die week stond trouwens Het Klokhuis met 273 duizend kijkende kindertjes. Geen Podium Klassiek te bekennen.
Maar wie de mensheid zo lieflijk kan vertroosten, wie het leed van de wereld zo liefdevol in de warme schoot van zijn viool kan leggen, die verdient -gelijk de vogels - meer luisteraas dan de warme bakker die midden in de nacht zijn laatste broden bakt, de illegaal op weg naar de Westlandse kassen, de Poolse chauffeur. Midden in de winter.
Ik zal het niet van de daken gillen; ik doop mijn vulpen heel voorzichtig in de inktpot van mijn ziel en schrijf het zacht en vlekkerig op. Wie het wil lezen, moet zijn gezicht buigen en met zijn ogen bijna het papier raken. Midden in de winter.